Sommige kinderen zullen bepaalde prikkels heel snel waarnemen, terwijl andere kinderen net heel veel prikkels nodig hebben alvorens ze deze opmerken of er zich bewust van worden. Sommige kinderen zijn net heel gevoelig voor bepaalde geuren of stofjes, kunnen bepaald licht of geluid moeilijk verdragen, terwijl andere kinderen net bepaalde prikkels zoals harde geluiden of sterke smaken bewust gaan opzoeken. Echter, zijn er heel wat factoren die onze prikkelverwerking beïnvloeden. Zo zal je wanneer je moe of ziek bent, bepaalde prikkels minder goed kunnen verdragen (geluid, aanrakingen,...) of net niet of minder snel opmerken. Wanneer we iets spannend of eng vinden, zullen dan weer andere prikkels meer of minder invloed op ons hebben. Dit heeft alles te maken met de manier waarop we geprikkeld worden en hoe hoog onze eigen prikkeldrempels liggen. Dit verschilt steeds per zintuig, de situatie waarin we ons bevinden en ook onze gemoedstoestand heeft hier invloed op.
Hoe werkt prikkelverwerking?
Via zenuwbanen geven allerlei sensoren de prikkeling van onze zintuigen door aan de hersenen. Per seconde komen er zo miljoenen zintuig-prikkels binnen. Die kunnen we onmogelijk allemaal bewust verwerken. Onze hersenen filteren daarom welke prikkels onze bewuste aandacht verdienen en welke genegeerd mogen worden.
Wat is een Prikkelverwerkingsstoornis?
| Prikkeldrempels | Passief | Actief |
|---|---|---|
| Lage drempel | Sensor | Vermijder |
| Hoge drempel | Prikkelzoeker | Toeschouwer |
De sensor
De sensor is gevoelig voor bepaalde prikkels, maar zoekt die niet spontaan op. Veel kinderen zijn sensor voor auditieve (horen) en visuele (zien) prikkels.
- Snel afgeleid door geluid
- Schrikt sneller dan anderen
- Gevoelig voor bepaalde kledij
- Gevoelig voor texturen en smaken
De vermijder
De vermijder is gevoelig voor bepaalde prikkels, maar gaat ze heel bewust uit de weg.
- Houdt van orde en voorspelbaarheid
- Houdt van een prikkelarme omgeving
- Ruimt veel op
- Heeft graag de situatie onder controle
- Houdt niet van nieuwe, onbekende situaties
- Houdt niet van drukke groepen
- Vermijdt nieuwe sociale contacten
De toeschouwer
De toeschouwer heeft heel veel prikkels nodig voor bepaalde zintuigen, maar gaat daar niet bewust naar op zoek.
Dit zijn vaak kinderen die dromerig zijn en snel afgeleid zijn. Vaak moeten we bij deze kinderen een aantal keren hun naam roepen alvorens ze reageren, of moeten we bepaalde dingen vaak herhalen omdat ze snel vergeten. Deze kinderen zijn vaak ook on- of mindergevoelig voor vuile handen, een snotneus, haar voor de ogen,...
- Ontspannen
- Gemakkelijk in omgang
- Dromerig
- Heeft veel herhaling nodig
- Komt onhandig over
- Vergeet vaak
De prikkelzoeker
De prikkelzoeker heeft heel veel prikkels nodig voor bepaalde zintuigen, en gaat daar actief naar op zoek. Voornamelijk is dit gericht op beweging, geluid en licht.
Dit zijn kinderen die een grote beweegdrang hebben, moeilijk stil kunnen zitten, bewust geluid en beweging opzoeken zoals tikken op tafel, met de voeten stampen, luid zingen... Deze kinderen vallen het meest op omdat hun gedrag vaak als storend wordt ervaren.
- Houdt van fel licht en luide geluiden
- houdt van aanrakingen
- Houdt van pittige en krachtige smaken
- Maakt veel geluiden met de mond
- Raakt graag alles aan met de handen
- Houdt van uitputting en extreme sporten
Waar heeft mijn kind nood aan?
Eens je goed in beeld hebt kunnen brengen voor welke prikkels je kind gevoelig is en welke prikkels hij/zij bewust opzoekt, kan je verder kijken naar welke behoeften jouw kind heeft. Wat kan je doen om je kind te behoeden dat het overprikkeld of onderprikkeld geraakt? Daarover lees je in mijn volgende blog vol tips en activiteiten.
Wil je hier meer over lezen? Dan kan ik je het boek "Zie wat je kind beweegt" van Suzanne Strijbosch- van Snippenberg aanraden, alsook "Leven met Sensaties" van Winnie Dunn.
Bron: "Zie wat je kind beweegt" van Suzanne Strijbosch- van Snippenberg
Reactie plaatsen
Reacties
Ik wil meer weten over prikkelzoekend.
Ik zou graag de blogs als nieuwsbrief in mijn mail willen ontvangen. Is dat mogelijk?